UU blog / Nederlandse Taal en Cultuur

Onderzoek

Promotieonderzoek naar lezen met rode oortjes

Afbeelding1Komend najaar begint John Tholen onder begeleiding van Arnoud Visser aan zijn promotieonderzoek naar de leesgeschiedenis van Ovidius’ Metamorfosen in de vroegmoderne Nederlanden. Het project wordt gefinancierd via de Promotiebeurs voor leraren van NWO.
Afbeelding2
Ovidius’ tekst was in de vroegmoderne tijd al een populaire klassieker, die ook als schoolboek gretig aftrek vond. Dit succes was niet vanzelfsprekend. Het werk bevat veel subversieve passages met seks en geweld, wat Ovidius in de Romeinse tijd al controversieel maakte. Het medium waarmee de Metamorfosen zijn overgeleverd kan deze paradoxale ontwikkeling verklaren. In het onderzoek staat daarom het materiële boek centraal: wat zegt paratekst als noten, titelpagina en marginalia over de manier waarop de vroegmoderne lezer Ovidius onder ogen kreeg?

Lees meer

Sjef Barbiers en CLARIAH

logo_CLARIAH_klein3Een groot aantal onderzoekers, onder wie Nederlands taalkundige Sjef Barbiers, heeft vandaag bericht ontvangen dat NWO het CLARIAH project met 12 miljoen Euro gaat ondersteunen. CLARIAH beoogt op nog grotere schaal digitale data beschikbaar te stellen om onderzoek te doen naar onder andere taalkundige verschijnselen als taalvariatie. Dit filmpje laat zien wat CLARIAH precies inhoudt.

Lees meer

Media aandacht Dutch Songs on Line

Afgelopen donderdag was de presentatie van Dutch Songs on Line, een NWO-project waarin ruim 50.000 liedteksten van vòòr 1900 gedigitaliseerd zijn. Ook zijn er links aangebracht tussen de Nederlandse Liederenbank en de DBNL waardoor alle gegevens over een bepaald lied makkelijk bijeen gebracht kunnen worden. Daarnaast zijn er een paar nieuwe zoekfuncties en twee extraatjes:…

Lees meer

Symposium Suster Bertken vijf eeuwen later

Op 25 juni wordt in Utrecht de vijfhonderdste sterfdag van kluizenares en schrijfster Suster Bertken (1426 of 27-1514) herdacht. Dit wordt gedaan tijdens het symposium ‘Suster Bertken Vijf Eeuwen Later’, dat is geïnitieerd door dr. José van Aelst (UU), Fons van Buuren (oud-hoofddocent Middelnederlandse letterkunde, UU) en Annemeike Tan (afgestudeerd bij van Buuren, nu Universiteit van Tilburg).

Suster Bertken (geboren als Berta Jacobs) was de onwettige dochter van Jacob van Lichtenberg, proost (voorzitter) van het kapittel van de Pieterskerk in Utrecht. In 1457 liet zij op eigen kosten een kluis bouwen aan de Utrechtse Buurkerk. Daar verbleef ze 57 jaar lang, tot ze op haar 87ste stierf, op 25 juni 1514. Op haar eigen verzoek werd ze in haar kluis begraven. Lees hier meer over het symposium ter herdenking van haar sterfdag.

Lees meer

Coornhert en de morele code van kooplieden

700_450_5346_9789087044510_pcovr_holandoisIn de net verschenen bundel Coornhert en de vragen van zijn tijd staat een bijdrage van Jeroen Vandommele over Coornherts De Coopman uit 1580. In die tekst beschrijft Coornhert aan welke morele code de koopman zich zou moeten houden. Ideeën voor die code ontleent Coornhert aan de enorme economische bloei die Antwerpen op dat moment doormaakt. na de val van Antwepren een paar decennia later, zou Amsterdam aan de beurt zijn om zo explosief te groeien en bleek de morele code die Coornhert beschreef ook voor de Republiek van levensbelang. Lees hier hier meer over de bundel waar dit alles in staat.

Lees meer

Promotieonderzoek naar poëzie ‘on & off the page’

logo_headerKila van der Starre begint dit najaar onder begeleiding van Geert Buelens aan een promotieonderzoek over het ervaren van poëzie ‘on & off the page’. Onze ervaring van poëzie lijkt steeds collectiever, democratischer, interactiever en multimedialer te worden. Poëzie buiten de bladspiegel, zoals podiumpoëzie, digitale poëzie en poëzie in de openbare ruimte, zorgt ervoor dat de uitdrukking ‘met een boekje in een hoekje’ in steeds mindere mate van toepassing is. Maar zegt deze ontwikkeling ook iets over onze ervaring van kunst in het algemeen? Kila’s voorstel werd gehonoreerd in het Promoties in de Geesteswetenschappen programma van NWO.

Lees meer

NWO KIEM voor de Liederenbank

logo_witNWO heeft een KIEM (Creatieve Industrie – Kennis Innovation Mapping) aanvraag goedgekeurd van Louis Grijp, Camerata Trajectina, Els Stronks en de muziekdistributiemaatschappij New Arts International. Daarmee kunnen alle 900 opnamen van middelnederlandse en vroegmoderne liederen die Camerata Trajectina ooit maakte aan de Liederenbank worden gekoppeld. Die liederen kunnen worden afgespeeld- en aangeschaft. Het achterliggende idee is dat de
markt voor de cd’s waarop de opnames oorspronkelijk zijn verschenen aan het instorten is, maar dat we met de op zichzelf nog steeds waardevolle opnames
een nieuw publiek kunnen bereiken via de drukbezochte Liederenbank. Op zondagmiddag 30 november 2014 zal het resultaat worden gepresenteerd tijdens het jubileumconcert van Camerata Trajectina in de Utrechtse Geertekerk. Daarna komt er nog een bijeenkomst voor andere muziekgroepen en -maatschappijen om te zien of het model van koppeling van muziekopnamen aan onderzoeksdatabases verder kan worden uitgebouwd en toegepast.

Lees meer